Curatorial project:
ID: E17.24


Title:

Agata Awruk:
The Wind Tangled Her White Hair.
Belarus Story




Date:
January 13 — February 24, 2017

Place:
81º Gallery, Warsaw, Poland

Curators:
Magdalena Pietruk, Sergey Shabohin 
Artist:
Agata Awruk 





Agata Awruk:
2017


Explication (in Polish):
Projekt fotograficzny Agaty Awruk 1 jest kolaboracją fotografki z podlaską marką modową xoroshe 2. Cykl zdjęć prezentowanych na wystawie powstał jako wariacja na temat modowego lookbooka #postlookbook 3. Ubrania xoroshe, inspirowane białoruską kulturą tradycyjną – zaistniały w przestrzeniach zupełnie współczesnej, momentami już tylko postsowieckiej Białorusi. 

We wrześniu 2016 r. Agata Awruk, Magdalena Pietruk i Gniewko Falana czarnym mercedesem pojechali na Polesie białoruskie (#cultureclash). Odwiedzili kilka wsi, naturalnie chronionych przed cywilizacją otoczeniem nieprzejezdnych olmańskich bagien. Hafty tworzone przez miejscowe kobiety są bezpośrednią inspiracją kolekcji xoroshe. Pierwszy raz Magdalena Pietruk trafiła do jednej z tych wsi w 2012 r., z powodu ciekawości wzbudzonej filmami białoruskiej etnografki Zinaidy Możejko 4. Reżyserka w latach ’70-tych nagrywała tam inscenizowane dokumenty o kulturze tradycyjnej i obrzędowości Poleszuków. Wybrała tę wieś, ponieważ archaiczne obrzędy (pogańskie i chrześcijańskie) są tam nadal kultywowane.

Fotografie Agaty Awruk można wpisać w nurt współczesnej fotografii „estetyki zdjęć momentalnych” / estetyki przypadkowości. W odróżnieniu od klasycznego ujęcia dokumentu etnograficznego czy etnocentrycznej fiksacji na odmienności kultury „Obcego”, do którego się przybywa, tu autorka proponuje zupełnie inne i świadome spojrzenie. Awruk charakteryzuje się wysoką świadomością wzrokową nastawioną na bezpośrednie widzenie rzeczywistości, bez zafałszowywania obrazu świata – jakiemu to widzenie służy. Jej twórczość to fotografia myśląca. Dopiero wspólna praca myśli i wzroku może przenieść trójwymiarowość świata i pokazać głębię na płaskiej przecież płaszczyźnie formatu zdjęcia.

Fotografie Agaty Awruk to w zasadzie portrety na etnograficznym tle, traktujące poleskich „tubylców” bez zbędnego zachwytu egzotyką innego świata. Był to tylko jeden z dostępnych światów, choć wybrany nieprzypadkowo.

Tradycyjne hafty weszły do świata designu w xoroshe i – wracają w miejsce źródła. To nie jest klasyczna etnografia, to jest portret nowych ludzi przetwarzających tradycję, czerpiących z niej. Wracają na wieś w ciuchach, które są zbudowane na lokalnej białoruskiej kulturze. Ta fotografia scala cały ten #culturclash; scala przeszłość, teraźniejszość i przyszłość białoruskiej kultury. Wystawa „Wiatr rozwiał jej białe włosy” Agaty Awruk to nie jest projekt etnograficzny, to nie komercyjna sesja modowej dla marki xoroshe, to nie portrety przyjaciół, ale portret Patrzenia, również innego patrzenia na Obcy świat 5.



1 Agata Awruk – Urodzona 1983 r. w Białymstoku. Absolwentka kulturoznawstwa w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Uczestniczka programu fotograficznego Sputnik. Laureatka konkursu w kategorii Polska TIFF Festival 2015. Laureatka National Geographic Traveler Adventure Team 2016. Autorka cyklu kolekcjonerskich fotografii festiwalu Męskie Granie 2016. Wystawa Belarus Story, Pracownia Warszawska 6, listopad 2016. Wystawa Dokąd tak gnasz, Galeria R5, listopad 2016. Wystawa Weź swoją więź, Studio F, grudzień 2016. 

2 Xoroshe – xoroshe.pl , zakładka „o nas”

3 Książka Spojrzeń


4 Zinaida Możejko (6.12.1933-8.03.2014). W jej dokumencie z 1972 r. orszak kolędniczy w wiosce liczył ok. 200 osób, w 2016 – nadal około 90 osób uczestniczyło w tradycyjnych „koladkach”. Z obrzedowością ściśle związane jest rękodzieło. Również autentyczne, miejscowe tkaniny i hafty są tam dobrze zachowane. 


5 Białorusi – kraju ostatniego dyktatora / poleskiego chaosu / prawdziwej wolności / kraju, w którym CocaCola ma akcyzę / dziewiczej przyrody / kraju ludzi niezobowiązującej dobroci / dyskotek w Stolinie / pięknej tradycyjnej wsi / politycznego terroru / wschodniej otwartości / mekki Stevena Seagala / kraju miodem i samogonem płynącego* (*nieprawdziwe skreślić). Agata Awruk urodziła się w Białymstoku, 50 km od granicy polsko-białoruskiej. Białystok znajduje się dokładnie w połowie drogi między Warszawą a Mińskiem.

Tak blisko, a tak daleko.